آموزش و اصول آموزش به نابینایان و کم بینایان
آموزش انگیزه
ابتدا بايد انگيزه را تعريف کرد و از دانش آموزان خواست نظر خود را درباره افزايش انگيزه و علاقه و تعريفی از آن بدهند و باید کاربرد درس مورد نظر را در زندگي روزانه توضيح داد تا انگيزه افزايش يابد.مثلا انگيزه را در درس زيست شناسي توضيح دهيد و از آنها بخواهيد که براي خود هدف گذاري کنند که چرا زيست شناسي مي خوانند , نمره خوب بگيرند, برنامه هاي علمي را بهتر بفهمند, اطراف خود را بهتر بشناسند و …
آموزش نظام خود تقويتي نيز براي افزايش انگيزه مناسب است مثلا آفرين به خودم, دستم درد نکند …..
بعد آموزش مثبت انديشي
سپس آموزش قرارداد با خود که چگونه قراردادهايي را با خود تنظيم کنند. تعيين مدت مطالعه هم آموزش داده شود.
بهتر است راجع به افراد نابينای موفق با آنها صحبت شود.
روش های یادگیری
روش مرور ذهني, چگونگي بيان به زبان خود. شيوه سوال کردن و اين که چه قسمت هايي از درس را دانش آموزان نابينا ضبط کنند و چند بار گوش دهند و به زبان خود بگويند .
روش خلاصه کردن مطالب
یادگیری خود آرامي يا آرامش دهي .
روش هاي مطالعه گروهي و مشارکتي.
فراگیری خود بازبيني
خود بازبینی با چهار معیار آموزش داده می شود :
الف) بازبيني وضعيت آمادگي, انگيزش خويش, مثلا از مطالعه اين بخش احساس علاقه مي کنيد.
ب) بازبيني روش مطالعه : آيا روش مطالعه براي اين مطلب مناسب است.
ج) بازبيني زمان مطالعه .
د) بازبيني مکان مطالعه .
مديريت زمان
چگونه از زمان خود حداکثر استفاده را بکنند.
در اين قسمت بايد اولويت ها تعيين شود و فهرست شود و جدول زمان بندي به دانش آموزان ارائه شود.
آموزش هاي لازم مثل اين که در ساعاتي که در وضعيت مناسب تري هستند درس مشکل تر را مطالعه کنند .
آموزش براي تدوين يک برنامه منعطف و تعيين زمان استراحت .
مديريت مکان
يافتن مکان مطالعه مناسب .مثل مکان مطالعه ثابت , طريق شستن صحيح , هواي معتدل اتاق , جلوگيري از حواس پرتي مثل قطع کردن سيم تلفن ,
نوشتن پشت در لطفا مزاحم نشويد. ,خاموش کردن تلويزيون و ….
کمک طلبی
براي آموزش اين منظور که بتوانند در مواقع لزوم از همکلاسي هاي خود کمک بگيرند بايد مهارت هاي اجتماعي و ارتباطي خود را تقويت کنند.
مثلا مودبانه از ديگري کمک بخواهند .
گروه هايي براي همفکري و تبادل اطلاعات تشکيل دهند.
از يکديگر سوال بپرسند.
آموزش مهارتهای اجتماعی
اين مهارت ها هم براي ايجاد مهارتهاي اساسي در زندگي عادي و همچنين براي زندگي تحصيلي و پيشرفت هاي بعدي مي تواند موثر باشد و کودکان کم بینا را در برابر مشکلات و اضطراب و نگراني هاي موجود در جامعه بيمه مي کند.
در ادبيات روانشناسی, تلاش زيادي جهت تعريف مهارت اجتماعی شده.
اليوت و همکاران مهارت هاي اجتماعي را چنين تعريف مي کنند:
رفتارهاي انطباقي فراگرفته شده که فرد را قادر مي سازد با افراد ديگر روابط متقابل داشته باشد, واکنش هاي مثبت بروز دهد و از رفتارهايي که پيامد منفي دارد اجتناب ورزد. اين مهارتها رفتارهايي نظير همکاري, مسئوليت پذيري , همدلي و …. را شامل مي شود.
اين مهارتها قابل آموزش هستند و با برنامه هاي آموزشي مي توان اين مهارتها را به تمام افراد آموخت ولي هر معلوليت ويژه اي تعديل هايي را در برنامه هاي آموزشي طلب مي کنند.
#کودکان_معلول به دليل نقايص جسماني و محدوديت هاي ناشي از آن اغلب قادر به ايجاد رابطه اجتماعي و متقابل با همسالان و بزرگسالان نيستند و سازگاري عاطفي و اجتماعي آنان با مشکلاتي روبرو است.
مهارتهاي اجتماعي در کودکان نابينا
به طور معمول مهارت هاي اجتماعي طي تعاملات روزانه از طريق مشاهده ياد گرفته مي شوند. بيشتر کودکان به طور طبيعي با مشاهده والدين و ديگر افراد از محيط ياد مي گيرند. کودکان نابينا چون قادر نيستند مهارتهاي اجتماعي را از طريق فرايندهاي واسطه ای نظير تقليد ها و اشاره هاي اجتماعي ياد بگيرند و تقليد کنند لذا مهارتهاي اجتماعي آنان به قدر کافي رشد نکرده است .
لذا آموزش اين مهارتها به طور ويژه مي تواند براي آنها کارساز باشد.
تکنيکهاي آموزش مهارتهاي اجتماعي به دانش آموزان نابينا
1- يادگیري اجتماعي الگوسازي
2-ايفاي نقش
3- روشهاي شناختي رفتاري
4- مداخله از طريق همسال
به عنوان مثال يک برنامه آموزش که در واقعه يک برنامه مداخله گرانه است شش مهارت مختلف را طي چندين ساعت به نابينايان آموزش مي دهد
که اين مهارتها عبارتند از :
1 -معارفه و آشنايي با اعضاي گروه , معرفي خود و معرفي دوستان
2- مهارتهاي آغاز کردن گفتگو در مکالمات روزمره از طريق گوش دادن
3-مهارت ابراز احساسات مثبت و منفي .
4- مهارتهاي درخواست کمک و تقاضا و نيز کمک کردن به ديگران.
5- مهارتهاي رد تقاضاهاي نامعقول و مهارت نه گفتن.
6- مهارتهاي معذرت خواهي کردن از ديگران و پذيرفتن عذرخواهي ديگران .
7- مهارت حل مسئله و مقابله با ناکامي.
